De simpelste definitie van vermogen is alles wat je bezit min al je schulden. Maar daarmee zijn we nog lang niet uitgepraat over dit belangrijke begrip in de financiële wereld. We leggen graag nog meer uit hierover.
Wat is bezit en wat is schuld?
Alles wat je gekocht of afbetaald hebt, is je bezit. Denk bijvoorbeeld aan een eigen woning zonder hypotheekschuld, een gekochte auto, sieraden, antiek en natuurlijk je spaargeld, aandelen en andere waardevolle effecten.
Je schulden zijn alle nog openstaande rekeningen of leningen die je bent aangegaan. Denk bijvoorbeeld aan een hypotheek, een doorlopend krediet, maar ook een creditcard.
Waarom is dit nuttig om te weten?
Het is vooral met het oog op de te betalen belasting nuttig om te weten wat je bezittingen en schulden zijn. Hiermee kun je immers de rekensom maken wat je persoonlijke vermogen is. Hierbij komt bijvoorbeeld ook het heffingsvrij vermogen om de hoek kijken, de drempel die bepaalt of je wel of niet vermogensrendementsheffing moet betalen.
Je betaalt indirect belasting over je vermogen
Fiscaal gezien is het niet zo simpel als de rekensom ‘bezittingen min schulden’ doet vermoeden. Er is bijvoorbeeld geen aparte, algemene vermogensbelasting die je moet betalen. In plaats daarvan zijn er losse elementen die allemaal naar je vermogen verwijzen, zoals de onroerendezaakbelasting.
Voor de inkomstenbelasting valt je eigen woning in box 1 en je aandelen, spaargeld en bijvoorbeeld je vakantiehuis of onroerend goed waarin je investeert in box 3. De Belastingdienst berekent hiermee je vermogen, waarna je belasting betaalt op basis van een fictief rendement. Deze vorm van inkomstenbelasting heet de vermogensrendementsheffing.
Eigenlijk is dit de vermogensbelasting in Nederland, want momenteel zijn de werkelijke inkomsten uit je investeringen (nog) vrijgesteld van inkomstenbelasting.
Vermogenstoetsen
Een ander aspect waarvoor het vermogen wordt gebruik, is het toetsen of je ergens voor in aanmerking komt. Denk hierbij aan een uitkering of toeslag voor bijvoorbeeld de huur van een woning, kinderopvang of de premie van de zorgverzekering.
Niet alle toetsen berekenen het vermogen op dezelfde manier. Soms wordt bijvoorbeeld ‘gewoon’ de bezittingen min de schulden gehanteerd, de simpelste definitie. Maar het kan ook zijn dat hiernaast ook de overwaarde van een eigen woning en de waarde van je auto wordt meegerekend. Als het gaat om een bijstandsuitkering telt tweedepijlerpensioenvermogen niet als vermogen, maar derdepijlerpensioenvermogen wel.
Alleen vermogen in Nederland telt mee
Goed om te weten wanneer je wat internationaler georiënteerd bent: de Belastingdienst kijkt alleen naar bezittingen, dus ook woningen en bankrekeningen, die zich in Nederland bevinden. Wanneer je nog meer bezit, maar dan in het buitenland, is dat niet van toepassing op het invullen van je belastingaangifte.
Fiscale partner telt ook mee
Doe je gezamenlijk aangifte? Dan mogen jullie alles qua bezit en schuld bij elkaar optellen. Wanneer je totale vermogen onder het bedrag van het heffingsvrij vermogen blijft, dan hoef je geen belasting te betalen hierover.
| Per persoon | Fiscale partners samen | |
| 2020 | €30.836 | €61.692 |
| 2021 | €50.000 | €100.000 |
| 2022 | €50.560 | €101.300 |