Beurskrach door coronavirus

Het coronavirus houdt de wereld in haar greep en heeft een beurskrach en een zogenaamde berenmarkt in gang gezet. Ik kan me goed voorstellen dat je op dit moment met andere dingen bezig bent dan met beleggingen. Als eerste hoop ik dan ook dat jij en je dierbaren gezond blijven. Maar omdat ik op dit moment veel vragen krijg over beleggen ten tijde van een beurskrach en een berenmarkt, geef ik mijn kijk daarop in deze post.

Wat is een beurskrach?

Een beurskrach of beurscrash is een plotselinge, sterke daling van de koersen van een aanzienlijk deel van de aandelen op de effectenbeurs.

Wat is een berenmarkt?

Een berenmarkt, afkomstig van het Engelstalige bear market, is een aandelenmarkt waarin de koersen van effecten met meer dan 20% dalen als gevolg van een wijdverbreid negatief beleggingssentiment en angst.

Is een beurskrach normaal bij beleggen?

Ja, beurskrachs en berenmarkten zijn volkomen normaal en een standaard onderdeel van beleggen in aandelen. Een beurskrach komt altijd onverwachts en wordt veroorzaakt door plotseling optredende angst bij een deel van de beleggers.

De angst wordt aangewakkerd doordat er iets gebeurt dat niet eerder gebeurd is en waarvan niet duidelijk is wat de precieze impact en duur is. De uitbraak van het coronavirus is daar een sprekend voorbeeld van.

Een deel van de beleggers raakt daardoor in paniek en verkoopt aandelen aan andere beleggers die ze voor de lagere prijzen willen overnemen.

Cruciaal om je te beseffen is dat bij elke beurskrach de bange beleggers denken dat de situatie deze keer anders is dan tijdens eerdere beurskrachs en dat herstel wel eens lang op zich zou kunnen laten wachten of zelfs uit zou kunnen blijven. Dat is precies de oorzaak van de beurskrach.

Bij alle beurskrachs tot nu toe is de aandelenmarkt ondanks dit sentiment hersteld.

Wanneer is de bodem van de beursdip bereikt?

Dat weet niemand.

Kijk eens naar het koersverloop van de afgelopen dagen:

Op 12 maart daalde de Dow Jones Index, een van de bekendste beursindices ter wereld, met 9.99%. Op 13 maart steeg die met 9.36% en was het verlies van de dag ervoor vrijwel volledig hersteld.

Was op 12 maart daarmee het laagste punt bereikt? Nee, de beurs bleef de afgelopen dagen erg beweeglijk. Op 16 maart daalde de Dow Jones Index zelfs met 12.03%, de op een na grootste daling in een dag die de Dow Jones ooit heeft meegemaakt.

Was hier iets aan te voorspellen geweest? Ik had het in ieder geval niet gekund en ik denk niemand anders met mij. Is er iets te voorspellen aan een koersverloop voor de toekomst? Ik denk het niet en de consensus in de wetenschap is hetzelfde. De boodschap: de markt is niet te timen.

Zoals ik in de post Indexfondsen kiezen: 6 punten om op te letten al aanhaalde, legt Peter van der Slikke in zijn boek Ontmaskerd met een sprekend voorbeeld uit waarom het timen van je instapmoment niet werkt:

• Het rendement van de wereldwijd meest bekende S&P 500 index is over de periode 1996-2010 bepaald door slechts 10 dagen, welke van tevoren niet te voorspellen zijn. Indien je de 10 dagen met de grootste koersstijgingen niet belegd zou zijn geweest, dan was je rendement niet het gemiddelde van 6.7% per jaar geweest maar slechts 1.88%. Indien je de 60 beste beursdagen niet belegd zou zijn geweest dan zou je zelfs een negatief rendement hebben gehad. Die losse dagen van grote koersstijging en -daling zijn niet te voorspellen.

Het proberen uit te stappen en in te stappen op “het goede moment” ga ik daarom niet proberen.

Hoe lang duurt de dip na een beurskrach meestal?

Niemand heeft een glazen bol, maar de kans dat herstel nu ook weer zal plaatsvinden acht ik buitengewoon groot. Hoe snel dat precies zal gebeuren kan niemand voorspellen. Herstel kan weken, maanden of jaren op zich laten wachten. In het verleden heeft het volgens de NY Times in het uiterste geval iets meer dan 8 jaar geduurd. Maar typisch herstelt de beurs zich binnen een aantal maanden tot 2-3 jaren. De beurskrach van 2008, waarbij aandelen ongeveer de helft van hun waarde verloren en de wereld aan de vooravond leek te staan van een complete financiële meltdown, was in 2009 hersteld.

Omdat herstel enige tijd op zich kan laten wachten beleg ik niet in aandelen met geld dat ik binnen 5-10 jaar nodig heb.

Wat moet ik nu doen?

Niets.

Risicotolerantie geeft aan hoeveel risico je met je beleggingen kan dragen zonder daarbij in paniek te raken of in de financiële problemen te komen. Aandelen zijn op de korte termijn riskanter dan obligaties (of spaargeld), doordat koersen heftiger kunnen fluctueren. Mensen met een hogere risicotolerantie kunnen meer aandelen en minder obligaties in hun portefeuille aanhouden dan mensen met een lagere risicotolerantie.

Als je net als ik een beleggingsstrategie voor de lange termijn hebt, waarbij je een cash reserve hebt voor noodsituaties en een verdeling aandelen/obligaties welke gebaseerd is op je risicotolerantie, dan hoef je helemaal niets te doen.

Indien je je verdeling aandelen/obligaties in lijn wilt houden met je gewenste verdeling, zou je kunnen herbalanceren. Je verkoopt dan obligaties en koopt aandelen van de opbrengst van deze verkoop. Daar waar ik eerder dacht dat herbalanceren een beter beleggingsresultaat oplevert, doordat je tegen de markt in handelt, heeft Vanguard aangetoond dat dat niet het geval is, zie hier. Je hoeft het dus uitsluitend te doen als je weer beter wilt aansluiten bij je gewenste risicoprofiel en je daardoor rustiger voelt, niet voor een hoger rendement.

Maar ik ben in paniek, ik kan niet niets doen…

Probeer dan toch om niets te doen en alleen te ervaren wat het met je doet. Als je nu bijvoorbeeld 100% in aandelen belegd bent en je vind het nu te spannend, probeer dan te bepalen of een verdeling van bijvoorbeeld 70% aandelen en 30% obligaties beter bij je past. Pas je beleggingen daar dan op aan. Maar doe dat pas wanneer de markt weer tot rust gekomen is, niet eerder. Als je wacht totdat de markt weer rustig geworden is, is de kans dat je vanuit emotie handelt namelijk kleiner.

Mocht je dat niet lukken en je gaat toch handelen, probeer het dan als leergeld te zien. Blijkbaar had je meer aandelen in je portefeuille dan wat op basis van je risicotolerantie passend was geweest. En dat is helemaal niet erg. Dat leergeld heb ik in 2008 ook betaald, toen ik verkocht tijdens de daling en weer bijkocht tijdens het herstel. Dat heeft me een flinke som geld gekost, maar overkomt me daardoor geen tweede keer. Daarna heb ik mijn verdeling aandelen/obligaties aangepast naar een defensievere verdeling, ik had een te groot deel van mijn vermogen in aandelen belegd.

De boodschap: Tijdelijke, stevige koersdalingen komen altijd. Je verdeling aandelen/obligaties moet daar simpelweg rekening mee houden zodat je niet in paniek raakt tijdens de dip.

JL Collins, mijn gast van enige tijd geleden, heeft daarnaast nog zijn eigen aanbeveling (zie onderaan de gastblog).

Veiligheidsmarges

Zoals ik in de post Mijn financiën tijdens financiële onafhankelijkheid heb uitgelegd, heb ik AOW en pensioen alleen als veiligheidsmarge meegenomen bij het berekenen van de leeftijd waarop ik financieel onafhankelijk zou zijn. Ook heb ik “last” gehad van het one more year syndrome, waardoor ik extra vermogen en dus veiligheidsmarge heb opgebouwd. En ik heb wat inkomen uit dit blog. Al met al ben ik daardoor minder vatbaar voor slechte beursprestaties in het begin van mijn financiële onafhankelijkheid dan wanneer ik die veiligheidsmarges niet gehad zou hebben.

Ik heb nu 60% aandelen en 40% obligaties als gewenste verdeling van mijn beleggingen. Zonder de extra veiligheidsmarges zou ik denk ik een defensievere verdeling aandelen/obligaties hebben gekozen dan met die veiligheidsmarges. Het zogenaamde sequence of returns risk bij mensen die net zoals ik vroeg gestopt zijn met werken speelt namelijk met name tijdens de eerste 10 jaar nadat je gestopt bent met werken en leeft van het rendement op je vermogen, in plaats van dat je leeft van je inkomen.

Goed om je te beseffen: een verdeling aandelen/obligaties is uiteindelijk een heel persoonlijke keuze, welke moet passen bij je risicotolerantie. En die kun je alleen zelf bepalen.

Ter afsluiting benoem ik nogmaals dat ik eerst en vooral hoop dat jij en je naasten gezond blijven. Daarnaast hoop ik voor je dat je koersvast blijft ondanks dat de beurskoersen dat nu niet zijn.

Hoe ga jij om met de beurskrach en berenmarkt?