Deze pagina is geschreven door Gerben en hoort bij de gastblog van hem over de kosten van ETF’s en indexfondsen:
De kosten van een ETF of indexfonds
NN (Nationale Nederlanden) indexfondsen kosten
Voorheen waren dit actieve fondsen van Delta Lloyd. Sinds 2018 (Developed Markets) en 2019 (Emerging Markets) zijn deze fondsen bestempeld als NN (Nationale Nederlanden) indexfondsen.
NNDM: NN Enhanced Index Sustainable Equity Fund
NNEM: NN Enhanced Index Sustainable Emerging Markets Equity Fund
| Fonds | TER | ITK | Dividendlekkage |
| NNDM | 0,175% | 0,026% | 0,42%-1,05%? |
| NNEM | 0,300% | 0,134% | 0,42%-1,05%? |
Interne transactiekosten (ITK)
Gemiddelde interne transactiekosten van de laatste twee boekjaren genomen. Maar hier heb ik twijfel. In 2020 meldt men zelf voor NNDM 0,029% en voor NNEM 0,136%. Mij lijkt dit laag als je de ratio kosten/turnover vergelijkt met bijvoorbeeld iShares of Actiam (Cardano).
NN heeft namelijk hogere turnover cijfers dan degene die ik bij de andere indexfondsen zie. Nu zijn in 2021 de turnovers wel gezakt naar respectievelijk 36% en 62%. Maar in 2019 zat men op 135% (DM) en 152% (EM).
100%+ turnover zijn normaal cijfers voor actief beheerde aandelenfondsen. Tot ergens 10% turnover is gebruikelijk voor een indexfonds. Nu liggen de roots van deze fondsen ook in het actieve landschap, dus ik twijfel hier. Zelf geeft NN over de turnovers aan bij mij:
“Door de ESG-screening op kwartaalbasis, en naast de gebruikelijke indexwijzigingen die ook elk kwartaal plaatsvinden en zaken zoals het herbeleggen van dividenden komen de portfolio turnover ratios wat hoger uit dan bij puur passieve producten.”
Een voorbeeld: In 2020 gingen Coca-Cola en Pepsico bij NN uit het fonds vanwege ESG redenen. (Sorry dat ik soms Cola drink? ????). In de MSCI World index hadden deze samen een aandeel van 0,83%. Naar schatting in het NN fonds 1,28%. Als je die eruit gooit moet je daarvoor weer wat anders terugkopen. Alleen met deze twee posities heb je dan al een turnover van 2 * 1,28% = 2,56%.
Meesman heeft ooit aangegeven dat je 0,8% vermenigvuldigd met het turnover % als vuistregel kan hanteren om de kosten te berekenen. Als je dat doet komt je op wel veel hogere kosten uit dan wat NN zelf aangeeft. Nu stamt de Meesman vuistregel uit 2009 en zijn sindsdien de transactiekosten flink gedaald. Maar ook al zou je de helft of één derde rekenen dan is het nog steeds heel wat anders.
Doordat de turnovers over de afgelopen jaren flink wisselen en de kosten afwijken van wat ik elders in de markt zie durf ik eigenlijk weinig over de interne transactiekosten richting de toekomst te zeggen.
Securities lending
NN leent geen aandelen uit.
ESG Beleid
Men sluit bedrijven uit op basis van onder andere activiteit (bijv. tabak, controversiële wapens, gokken, kernenergie, oliezanden, schalieolie & -gas, thermische steenkool, pornografie en kolenmijnen), ESG-controverses zoals grote fraude- of milieuschandalen en hoge CO2 uitstoot. Hiermee wordt over het algemeen tussen de 30% en 40% van de marktkapitalisatie van de index uitgesloten.
Met deze uitsluitingen zal men van het rendement van de hoofdindex (MSCI) afwijken. Men richt op max 1% afwijking voor het DM fonds en max 1,5% afwijking voor het EM fonds, maar hierop zitten natuurlijk geen garanties. Men heeft wel een proces om de afwijking zoveel mogelijk te beperken. Zie daarvoor het onderdeel “Investment Process” uit hun “Strategy brief” document.
Welke bedrijven uitgesloten zijn en waarom kan ik nergens vinden. In de jaarverslagen en “strategy brief” documenten worden de wisselingen wel gemotiveerd. Heb even de grote uitsluitingen zelf bij elkaar gezocht om een idee te krijgen:
- Voor het DM fonds bijvoorbeeld Google, Facebook, Johnson & Johnson, Berkshire Hathaway, Mastercard, Walmart, Novartis, Coca-Cola, Pepsico en Qualcomm. Amazon wordt wel meegenomen, maar onderwogen.
- Voor het EM fonds bijvoorbeeld Samsung Electronics, Naspers, Vale on, Nio, ICBC, Tata Consultancy, Gazprom en Hyundai motor.
In de paragraaf “Fondsspecifieke ontwikkelingen” van het jaarverslag kan je per jaar steeds vinden welke posities grote bedrijven leverden aan de rendementsafwijkingen.
Tracking difference controle
Slaan we hier over omdat het een Nederlands fonds is en men flink van de index afwijkt. Ook wordt er geen ESG Overlay verschil in het jaarverslag zoals bij Actiam (Cardano) gepubliceerd, dus tracking difference gaat gewoon niet.
Bijzonderheden
NNIP beheert deze fondsen. NNIP is verkocht aan Goldman Sachs. Wat dat betekent voor deze fondsen of voor Fitvermogen is natuurlijk weinig over te zeggen.
Type fondsen en brokers
Nederlandse Fondsen die via Euronext fund services worden verhandeld. Dus bij aantal brokers te krijgen. Rabobank heeft gek genoeg alleen het Emerging Markets fonds, ING en Saxo lijken wel beide fondsen te hebben. Bij ABN AMRO en IB/Lynx lijken deze fondsen niet verhandelbaar. Execution only te krijgen via NN zelf via fitvermogen.nl, daar geen aanvullende beheer en transactiekosten.