Peter van der Slikke kreeg landelijke bekendheid met zijn boek Ontmaskerd waarin hij afrekende met de graaicultuur van de grootbanken en het opportunisme van beleggingsadviseurs. Hij legde bloot hoe beleggingsfondsen mensen een loer draaien en was met zijn boek een van de grondleggers van indexbeleggen in Nederland.
Ik ben een aantal jaren geleden in contact gekomen met Peter toen ik bij zijn bedrijf iBeleggen een deel van mijn vermogen in indexfondsen liet beleggen. Ik heb veel van hem geleerd, wat ik nu toepas bij het zelfstandig beheren van mijn eigen vermogen in indexfondsen. Lees hier wat hij aan beleggingstips en inzichten deelt!
Persoonlijk
Kun je iets over jezelf vertellen?
Ik geniet elke dag van mijn beslissing om op eigen benen te gaan staan. Dat, dankzij de steun van mijn partner Fenna van Loenen en mijn drie dochters Annelijn, Lidewij en Marielot. Het meest kenmerkend voor mij is mijn rechtvaardigheidsgevoel. Ik heb mijn hele leven me erg druk gemaakt in situaties waarin ik in mijn directe omgeving geconfronteerd werd met oneerlijke en onredelijke gebeurtenissen.
Wat zijn jouw levensdoelen?
Mijn steentje bijdragen aan een betere maatschappij door onder andere het goede voorbeeld te geven.
Je bent na loondienst een eigen onderneming begonnen. Hoe is je dat bevallen?
Uitstekend. Het bevrijd zijn van de steeds groter wordende druk van de op target gerichte topmanagers, voelde als een heuse bevrijding. Ik kon het klantbelang weer echt voorop stellen en het vertrouwen van (potentiële) klanten op een eerlijke en transparante manier gaan verdienen. In mijn ogen is dat ook het hoogst haalbare, het krijgen van vertrouwen van je medemens.
Wie zou je graag eens ontmoeten en waarom?
Ik ben niet het type dat achter iemand aanloopt of mij op wil trekken aan een bepaald persoon. Wel heb ik diep respect voor bijvoorbeeld Burton Malkiel en John Bogle, de oprichters van Vanguard. Geweldig zoals de heren ‘tekeer’ kunnen gaan tegen de zakkenvullers in de financiële sector. Tja, om hen een keer te ontmoeten, zou ik wel leuk vinden.
Investeren
Vanaf welke leeftijd heb je leren investeren?
Investeren in mijn ontwikkeling en opleiding heb ik geleerd omstreeks mijn 18e jaar. Ik had wel in de gaten dat om iets te bereiken, je over een goede opleiding moest beschikken. Achteraf bleek dat moment de start van een intensief opleidingstraject tot en met mijn 43ste jaar. Geld heb ik nooit veel gehad. De eerste keer dat ik ging beleggen was bij mijn start binnen Private Banking en dat met relatief kleine bedragen.
Wat zijn de grootste fouten die je met investeren ooit hebt gemaakt?
Door actief met opties te gaan beleggen en door een belang te nemen in World Online. Per saldo heeft beleggen mij in die tijd het nodige geld gekost.
Van wie heb je het meeste geleerd over investeren?
Wat actief beleggen betreft heb ik het meeste geleerd van mijn collega beleggingsadviseurs in de periode Haarlem 1993-1999. Wat passief beleggen betreft heb ik het meeste geleerd van onze gesprekspartners bij Vanguard en iShares en niet te vergeten de vele publicaties over indexbeleggen zoals die van de hand van Burton Malkiel, A random walk down Wall Street. Een schitterend boek waarna je – als je het gelezen hebt – nooit meer actief gaat beleggen.
Wat zijn je favoriete financiële of beleggings- hulpmiddelen of websites?
Websites die ik dagelijks bezoek zijn De Financiële Telegraaf, het Financieele Dagblad, Follow The Money, NOS, Volkskrant, de NRC en Bloomberg.
In je laatste boek Slow Beleggen beschrijf je dat uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat 80% van je toekomstige rendement wordt bepaald door de gekozen asset allocatie. Dat is de verdeling die gekozen wordt qua aandelen, obligaties, vastgoed en liquiditeiten (spaargeld). Circa 15% wordt verder bepaald door de keuze voor de regio’s (VS, Europa, Asia Pacific, Emerging Markets). Slechts voor de resterende 5% waarin je belegt wordt rendement door andere factoren bepaald. Is het echt zo simpel?
Ja, zo simpel is dat echt. Beleggers moeten zich ook realiseren dat in die magere 5% ruim 66% van alle beleggingskosten zitten. Daarom verliezen zoveel actieve beleggers het van beleggers die kiezen voor slow beleggen, omdat er veel te veel kosten mee gemoeid zijn en omdat de ontwikkelingen van koersen zich niet laten voorspellen.
Welke asset allocatie en welke geografische verdeling raad je aan?
De asset allocatie is vooral afhankelijk van de beleggingshorizon en de risicohouding van de desbetreffende belegger. Daarnaast speelt het beleggingsdoel ook een belangrijke rol.
Met toekomstig pensioenvermogen leg je jezelf meer beperkingen op dan in het geval iemand al een dijk van een pensioen heeft en zich dus veel meer ‘tussentijds’ beleggingsrisico kan veroorloven.
Wij hanteren vijf portefeuilleprofielen van defensief tot en met zeer offensief. Zo is de bandbreedte voor aandelen en obligaties bij profiel neutraal 40 – 60%.
Qua verdeling over de regio’s hanteren wij de wereldmarktkapitalisatie met een lichte overweging van Europa ten koste van de VS. Zo beleg ik voor mijn klanten circa 46% in de VS, circa 33% in Europa, circa 12% in Emerging Markets, 4% in Japan en 5% in Azië.
Wat zijn jouw top 3 aandelen indexfondsen en waarom?
De Vanguard Total Stock Index Fund, de Northern Trust Europe Custom ESG Equity Index en de iShares Stoxx Europe 600.
Vanguard omdat het hier een heel breed – 3.650 bedrijven – samengesteld mandje van middelgrote bedrijven in de VS betreft met een kostenniveau van 0,05% per jaar. Het betreft hier één van de grootste indices ter wereld.
Northern Trust is een mooie Europese belegging in bedrijven die voldoen aan het keurmerk voor duurzaam ondernemen. Geven een mooi dividendrendement van ongeveer 3,5%.
iShares betreft ook een zeer breed mandje Europese kwaliteitsaandelen, tegen lage kosten en een geweldige spreiding over alle bedrijfssectoren.
Wat zijn jouw top 3 obligatie indexfondsen en waarom?
De iShares Barclays Euro Corporate Bond 1-5 jaar en de iShares Barclays Euro Corporate Bond ex Financials 1-5 jaar. Daarnaast vind ik de Dimensional Global Short Fixed Income Fund eveneens een prima kandidaat.
Voor alle drie geldt dat ze zeer goed gespreid zijn, de kwaliteit van de onderliggende obligaties liggen gemiddeld ruim boven investment grade, de duration is relatief kort, waardoor het renterisico beperkt blijft. Daarbij zijn de kosten substantieel lager dan equivalent beleggingsfondsen.
Hoeveel invloed heeft emotie op beleggingsrendement en hoe kun je daar het beste mee omgaan?
Hoe minder ervaren een belegger is, des te meer ‘emoties’ bepalend zijn voor zijn gedrag. Het beste is om emoties zoveel mogelijk uit te schakelen. Als je weet dat, mits je het geduld kunt opbrengen, je als belegger op lange termijn een reëel en bij je wensen passend rendement zult maken, dan zou je je van tussentijdse emotionele marktomstandigheden toch niets moeten willen aantrekken?
Zijn er andere aspecten dan bovengenoemde voor de doe-het-zelf belegger die je aanraadt mee te nemen in beleggingsbeslissingen?
Beleggers die verlies nemen moeten zich realiseren dat zij de rendementsbrengers zijn van beleggers die trouw zijn aan hun beleggingen. De aandelenmarkt is je vriend, maar dan moet je die niet op een onzeker moment afstoten.
Ervaren beleggers weten dat na elke herfststorm, zonneschijn komt en na elke winter, een zomer. Als je deze meteorologische stormen trotseert, word je als belegger beloond met een gemiddeld mooi jaarrendement. Dat zijn de feiten.
Wat voor investeringsstrategie zou je mensen op weg naar financiële onafhankelijkheid aanbevelen?
Het bedrag dat iemand wil gaan beleggen met een verantwoord lange horizon in bijvoorbeeld vier keer beleggen, conform het gekozen portefeuilleprofiel. Telkens, om de drie maanden, een kwart van het te beleggen deel. Tussentijds het eerstvolgende deel naar voren halen mochten de aandelenmarkten met bijvoorbeeld 5-7% zijn gedaald en zo niet dan gewoon de driemaands periode rustig uitzitten.
Op deze manier spreidt de belegger het instapmomentrisico. Er kan uiteraard ook voor een langere periode en meer intervallen worden gekozen, maar dan worden de transactiekosten wel wat hoger.
Financiële onafhankelijkheid
Ben je met het onderwerp financiële onafhankelijkheid bezig, ernaar op weg of misschien zelfs al gearriveerd?
Daar ben ik voortdurend mee bezig. Zonder het accepteren van een zekere mate van onzekerheid bereikt een persoon geen financiële onafhankelijkheid; dat realiseer ik mij steeds meer en vaker. Door 10 jaar geleden veel zekerheid los te laten en veel onzekerheid te accepteren, voel ik mij nu comfortabeler dan ooit. Tegelijk realiseer ik mij dat levensgeluk vooral zit in liefde van en voor je gezin, in vriendschap en niet te vergeten in gezondheid. Voor geld is veel te koop, maar niet levensgeluk.
Wat is je advies voor mensen die net begonnen zijn aan hun reis op weg naar financiële onafhankelijkheid?
Neem vooral geen overhaaste beslissingen. Neem de tijd om je goed en grondig voor te bereiden. Laat je nooit onder druk zetten. Durf op je ‘levenskompas’ te vertrouwen. Bij twijfel nooit inhalen. Maar wacht ook niet te lang met je reis naar financiële onafhankelijkheid. Hoe eerder je daarmee begint, hoe kleiner de stapjes kunnen zijn om je doel te bereiken.
Ten slotte
De opbrengsten van je laatste boek Slow Beleggen komen ten goede aan de Make-A-Wish Foundation en de Stichting Kuria. Vanwaar jouw sympathie voor die goede doelen?
Een klant van ons is regiocoördinator bij Make-A-Wish en heeft ons gestimuleerd om een project op te pakken. Wij hebben toen ruim 17.000 euro opgehaald en later een kind van zeven jaar de dag van zijn leven mogen bezorgen. Dat blije gezicht, die schitterende ogen, die vrolijke verbazing, nee, die zal ik nooit meer vergeten.
Bij Stichting Kuria ben ik vrijwilliger en begeleidt mensen in de laatste fase van hun leven. Op vele momenten word ik met beide benen op de grond gezet, op vele momenten deel je in vreugde en intens verdriet en op vele momenten realiseer ik mij als geen ander waar het écht in het leven om draait.
Als je vragen hebt aan Peter, stel ze dan hieronder! Heb jij nog beleggingservaringen of tips die je wilt delen?
Volgend gastblog, of beter gezegd gastvlog!
Binnenkort zal de in 2012 voor vrouwelijke ZZP’er van het jaar genomineerde Femke Hogema, oprichter en eigenaar van Healthy Finance en werkzaam als trainer, auteur en spreker op het gebied van Financieel Bewust Ondernemerschap ons via een gastvlog inwijden in financiën voor ZZP’ers en andere ondernemers.
Mis het niet en schrijf je in via onderstaande mogelijkheid om een email te krijgen bij het verschijnen van een nieuwe post.
Wil jij, net als ruim 14.000 anderen, een e-mail ontvangen zodra er een nieuwe post verschijnt en het FOB huishoudboekje 2024 kado?
Let op: met beleggen kun je jouw inleg verliezen. De informatie op deze site is mijn persoonlijke mening, geen beleggingsadvies en je blijft zelf verantwoordelijk bij opvolgen ervan. Blauw onderstreepte links met kunnen mij een vergoeding opleveren voor het doorverwijzen. Dit kost jou niets. Reacties kunnen worden gemodereerd of verwijderd.
11 Reacties
Graag maak ik nog een enkele opmerking over de foto in de stoel. Dit is de zwaarste fotosessie uit mijn leven en ik heb er zeker drie weken rugpijn aan overgehouden. Ik doe dit ook nooit meer. De fotograaf, een mieters leuk mens, wilde mij ook op de foto zetten als iemand die de boel op zijn kop zet. Ik lig dus op de grond, maar zat in een leren stoel met een schuin naar beneden gerichte rugleuning. Steeds gleed ik naar achteren – van de muur af dus – en ik werd dringend verzocht de benen tegen de muur aan te houden. Om dit enigszins voor elkaar te krijgen moest ik keihard knijpen in de leuning en dan nog gleed ik langzaam naar beneden. Vele, vele foto’s zijn niet goed gelukt, want de voeten te ver van de muur. Op een gegeven moment heb ik er de brui aan gegeven, maar toen had ik inmiddels wel een lichte rugblessure opgelopen. Wat je er al niet voor over moet hebben om een unieke foto te maken 🙂 🙁
Wow, wat leuk dat je met interessante gastbloggers en vloggers aan de bent gegaan! Ik ben fan van Femke Hogema, dus kijk al naar die vlog uit 🙂
Mijn vraag/overweging als beginnende indexbelegger: mijn rendement staat op dit moment (na zo’n driekwart jaar gespreid inleggen) op 16%. En nu heb ik dus ontzettend de neiging om dit tussentijds te verzliveren (en dan weer in te stappen als de koersen wat gezakt zijn). Dit gaat natuurlijk geheel in tegen een langetermijn buy-and-hold strategie. Nu moet ik er wel bij zeggen dat ik nu een zeer offensieve portefeuille heb (100% aandelen) en dat ik bij nieuwe aankopen wat meer spreiding zou willen. Stalen zenuwen ontwikkelen of toch tussentijds cashen?
Hallo Project Lonica, Dank voor je goede vraag! Leuk dat je als beginnende belegger al direct zo’n mooi rendement hebt gemaakt. De verleiding om een keer winst te nemen is dan groot. Deze vraag krijg ik de laatste weken ook vaker van mijn klanten. Overigens de moeilijkste vraag die zo’n beetje gesteld kan worden. De enige winst die je écht maakt, is de winst die je op een bepaalt moment neemt. Maar tussentijds winst nemen is niet zonder risico. Wat als de beurs vanaf nu nog 10% doorstijgt? Wanneer stap je dan weer in? Beleggen doe je voor de lange termijn. Tussentijds in- en uitstappen geeft onrust, je maakt extra transactiekosten en als je pech hebt mis je een niet in te halen opwaartse rit. Uitstappen adviseer ik je sowieso niet te doen, zonder een vooraf gemaakt instapscenario. Want uitstappen is één, instappen is vaak nog moeilijker. Want bij gedaalde en/of dalende beurzen nemen de emoties en de onzekerheden toe. Als je rust zoekt, kies je voor slow beleggen en dus belegd blijven, als je voor jezelf extra kansen wilt creëren of als je bang bent een mooi rendement kwijt te raken dan kun je proberen te timen en hopen dat toekomstige keuzes steeds goed uitpakken. Veel succes! Met optimistische groet, Peter van der Slikke 🙂
Beste Peter, dank voor je uitgebreide antwoord! Ik denk dat ik stalen zenuwen moet gaan ontwikkelen… 😉
Beste Project Lonica, ik zou stalen zenuwen ontwikkelen. Het is heel moeilijk inschatten wanneer je moet in- en uitstappen. Vaak verlies je dit… de meeste geleerden zijn het er wel over eens dat buy and hold, de beste tactiek is. Ik vind het wel heel knap dat je 16% rendement hebt. Ik ben heel erg benieuwd hoe je dat hebt gedaan ? ik beleg zelf een half jaar bij een broker, ongeveer 90% aandelen, maar zoeen hoog rendement haal ik niet…
Gr. Frans
Beste Frans, naar aanleiding van reactie Project Lonica heb ik in ons systeem nagekeken wat iemand die bijna uitsluitend in aandelen belegt en die op 1 maart 2016 is ingestapt voor rendement heeft gemaakt. Dat is 15,82%, dus ook ongeveer 16%. Is dat knap? Van Project Lonica misschien wel, maar wij volgen gewoon ‘de markt’. Eens dat het heel moeilijk is om in en uit te stappen. Timing is een zeer riskante aangelegenheid. Volgens grootschalig onderzoek bevinden de meeste teleurgestelde beleggers zich in deze groep. Jouw buy and hold strategie is zeker een heel goede, mits je wel heel goed – ook internationaal – gespreid bent in topkwaliteit en tegen de laagst mogelijke kosten. Kosten is het meest veronachtzaamde onderdeel bij beleggen en is verwoestend voor een goed lange termijn rendement. Enfin, ik wens je toe dat je nu en op termijn een mooi rendement zult maken. Met beste groet, Peter van der Slikke
Beste Peter. Bedankt voor je reactie. Ik begrijp wat je bedoelt dat je alleen de markt hoeft te volgen. Dan is het inderdaad niet echt heel knap. Alleen was ik meer naar een antwoord opzoek, hoe je dan het beste de markt kunt volgen. Doe je dat dan via een broker? Welke ETF neem je dan. Amerikaanse of Europese of zelfs Nederlandse ETFs. Of doe je dat dan via vermogensbeheer… gr Frans
Beste Frans, het lukte een paar dagen (technisch) niet om te reageren. Nu misschien weer niet, maar alsnog een hernieuwde poging. Dank voor je reactie en vragen! Hte beste is om de markt te volgen in grofweg zijn samenstelling. Doe dit door goed verhandelbare en goedkope indextrackers (NIET synthetisch, dus altijd ETF waarin de onderliggende waarden daadwerkelijk worden aangekocht) aan te schaffen. Kies ook voor indextrackers met verschillende indexstijlen. Hierbij bereik je dat de volatiliteit (beweeglijkheid qua koersontwikkeling) van de portefeuille wat kleiner wordt. Je hebt altijd een broker nodig (BinckBank, De Giro ed) om effecten te kopen. Zelf een portefeuille samenstellen blijkt moeilijker dan het is. Tegenwoordig kun je dit voor heel lage kosten uitbesteden. Ik adviseer je gewoon mijn boek Slow Beleggen te lezen. Daar word je een stuk wijzer van en ook nog eens een stuk rustiger en gelukkiger. Misschien een leuk cadeau voor onder de kerstboom. Veel succes en hopelijk leesplezier. Met opgewekte groet, Peter van der Slikke
Ha Frans, ik zou het eerlijk gezegd eerder geluk dan knap willen noemen. Dat rendement is van heel recent, omdat de koersen de laatste tijd enorm zijn gestegen. De rest van het jaar stond het een stuk lager. Ik beleg alleen in ETFs (niet-synthetisch inderdaad). Het enige dat ik dit jaar gedaan heb is consequent bijkopen als de koersen daalden (dat was dit jaar onder andere rondom het Brexitreferendum en vlak voor de verkiezing van Trump). En ik denk dat ik op een vrij gunstig moment ingestapt ben.
Heel interessant verhaal! Leuk, deze nieuwe gastblogserie
Dag Sjoukje, wat een goede slogan: meergeldminderstress, zo zou ook mijn boek Slow Beleggen hebben kunnen heten 🙂 Dank voor je vriendelijke woorden en compliment. Ben daar reuze mee in mijn sas. Met opgewekte groet, Peter van der Slikke